Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı: Suriye’nin tarımsal üretimine destek olacağız

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğü Toplumsal Tesisleri’nde, dijital medya yayın direktörlerinin katıldığı, “2024 Değerlendirmesi 2025 Maksatları Toplantısı”nda basın mensuplarının sorularını cevapladı. Suriye’nin bitkisel ve hayvansal üretim muhtaçlıklarını belirleyerek takviye olacaklarını belirterek, “14 kişilik bir takım kurduk, bir aksiyon planı hazırlamak üzere çalışmalarımıza başladık.” dedi.

Suriye’de yaşanan son gelişmelerin akabinde Bakanlığın yaptığı çalışmaların sorulması üzerine Yumaklı, “Suriye’nin halihazırda tarım ve doğal kaynaklarının dışında diğer bir gelir potansiyeli yok. Bu bahis gündeme geldiği andan itibaren biz de 14 kişilik bir grup kurduk. Bir aksiyon planı hazırlamak üzere çalışmalarımıza başladık. Oraya gönderdiğimiz arkadaşlarımız var. Bu çalışmaları yapacaklar ve Bakanlığımız uhdesinde Suriye’nin tekrar kendini toparlaması ismine çok kıymetli bir başlık olan ziraî üretim konusunda, hem bitkisel üretim hem hayvansal üretimde gereksinimleri tespit ederek kesinlikle onların yanında olacağız.” diye konuştu.

Suriye’nin potansiyeline rağmen üretiminin az olduğuna dikkati çeken Yumaklı, süratli formda uygun sonuçlar alacaklarını söyledi.

“Et fiyatlarında değişim sağlama çalışması var”

Yumaklı, minimum fiyattaki artışın et fiyatlarını etkilememesi için ne tıp tedbirler alındığının sorulması üzerine, Kovid-19 salgını sonrasında bir fiyatlama davranışı bozukluğu yaşandığını hatırlattı.

Bir liralık malın satış fiyatının 10 lira olarak belirlenmesinin fahiş fiyat olduğuna işaret eden Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:

“Üretim maliyetlerinin içinde personellik hisseleri gözetilmeksizin güya maliyetin tamamı personellik maliyetiymiş üzere fiyatlama yapanlara karşı biz de halihazırda mevcut yaptırımları en üst seviyede uygulayacağız. Aslında et fiyatlarında bir değişim yok, yalnızca et fiyatlarında değişim sağlama gayreti var. Bulanık suda balık avlamaya çalışıyorlar. Adana Kasaplar Odası Başkanı bir açıklama yaptı, kendisini mahkemeye verdik. Birebir formda Ticaret Bakanlığımız da gerekenin yapılmasıyla ilgili tespitlerini yaptılar. Bu kişinin bir kasap dükkanının bile olmadığı söyleniyor lakin Kasaplar Odası Lideri. Söylediği, güya piyasada herkesin birebir niyette olduğu izlenimini veriyor. Daha sonra gerçek dal sahipleri çıktı, dediler ki ‘Üretici biziz, bizde bu türlü bir şey yok. Piyasada bu türlü bir şey yok.’ Yalnızca yaptırım olarak değil, Et ve Süt Kurumu (ESK) marifetiyle piyasayı regüle edeceğiz. Çok yakından takip ediyoruz, herkesin gönlü ferah olsun.”

“Kendi anaç hayvan stokumuzu oluşturuyoruz”

Yumaklı, yurt dışından gelecek “angus” cinsi sığırlara ait de yaklaşık yüzde 5 civarında gereksinim olduğunu bildirdi.

Söz konusu gereksinimin ESK marifetiyle giderileceğini vurgulayan Yumaklı, “Bu planlama geçtiğimiz yıldan itibaren esasen devam ediyor, bu yıl da sürecek. Gelen canlı hayvan yalnızca ete dönüştürülmesi için değil, birebir vakitte bizdeki besilik anaç hayvan sayısının artırılmasıyla da ilgili. Bunun dışında da yeniden besilik hayvan stokumuz olacak. Ülkedeki rastgele bir ani muhtaçlık doğduğunda bunları kullanmak üzere. Münasebetiyle bu sistematik devam ediyor. Kendi anaç hayvan stokumuzu oluşturuyoruz.” sözlerini kullandı.

Hiçbir ülkenin yüzde 100 kendine yeterliliği olmadığını belirten Yumaklı, Türkiye’nin bilhassa hayvansal üretimle ilgili çok kıymetli bir avantajı olduğunu lisana getirdi.

Yumaklı, ülkenin topraklarının hayvansal üretime uygun olduğuna dikkati çekerek, “Pazarlama ve satış sorunumuz yok. Etrafımızdaki ülkelere çok çarçabuk ihraç edebiliriz. Hasebiyle içerideki üretimi artırmamız gerekir. Şu anda bütün gücümüzle buna çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

“Üçüncü yılın sonunda bu ülkede ithalatı konuşmuyor olacağız”

Geçmiş periyotlarda gereksinim olduğunda hayvan ithalatına başvurulduğunu anımsatan Yumaklı, şöyle konuştu:

“O vakit da işlevini yerine getirmiştir. Fakat siz daima ithalatla bunu kapatamazsınız. Biz buna 3 yıllık bir perspektif koyduk. Artık bize herkes şunu söyledi, ‘Ya biz bunu çok duyduk, 3 yıl, 3 yıl’. Hayır, 3 yılın bir sebebi var. Zira bizim planlamamıza nazaran biz üçüncü yılın sonunda artık bu ülkede ithalat konusunu konuşmuyor olacağız. Bu üretim artışını sağladığımızda artık yalnızca besilik hayvan ithal edip, onu 8 ay baktıktan sonra en âlâ fiyatla satmak isteyen firmalar var, üretimle ilgili hiçbir şeyleri yok. Ben onlara ‘Pansiyon besicilik yapıyorsunuz’ dedim. Bu terminoloji bana aittir. Siz alıyorsunuz, burada besliyorsunuz, 8 ay pansiyon besicilik yapıyorsunuz, sonra da satıyorsunuz. Sonra bir daha dönüyorsunuz, diyorsunuz ki ‘Hadi bakalım yenilerini getirelim.’ Düzgün de içerideki üretim? ESK ile muahede yapın, deyin ki ‘Kardeşim ben üretim yapacağım, bana gerekli kolaylığı sağlayın.’ Biz de bunu yapacağız.’ Yani bu dalı de üretim yapmaya yönlendiriyoruz. Birinci başta biraz bir direnç oldu lakin şu anda artık talepler gelmeye başladı, hem de bu işi profesyonelce yapacak olan besicilerden. İnşallah bu mevzuyu Türkiye’nin gündeminden çıkaracağız.”

“17 ile Kalıntı Aksiyon Planı çıkarıyoruz”

Yumaklı, pestisitle ilgili son periyotta gündeme gelen tartışmalara ait de “İhraç edilen eserlerle alakalı bu dataları verdik. 17 ile Kalıntı Aksiyon Planı çıkarıyoruz. Bilhassa zirai ilaç, pestisit kullanımıyla ilgili oranları aşağı indirmek üzere, bunun alternatifini koymanız lazım. Yani ‘Sen bunu aşağı indir’ dediğinde güzel midir? Hasebiyle zararlıyla çabada biyolojik çabayı devreye koyman lazım ve bunun tesirini de göstermen lazım. Artık ülkemizdeki kalıntı oranını yüzde 35 azalttık. Bu oranı aşağı çekmek için her şeyi yapacağız. Zirai ilaç kalıntısı oranını yüzde 35 azalttık, RASFF bildirimlerini yüzde 54 düşürdük. AB bizden yüzde 30 daha fazla pestisit kullanıyor.” dedi.

Avrupa Birliği’nden (AB) dönen eserlerin güya yalnızca çünkü ilaç kontrolü ihraç edilen eserlere yapılıyormuş üzere bir algıya sebep olduğuna dikkati çeken Yumaklı, şöyle konuştu:

“AB’deki rastgele bir vatandaş neyi yemiyorsa bizim vatandaşımızın da onu yememesini sağlamaya çalışıyoruz. Artık bu aflatoksin yani küfle alakalı bilhassa Antep fıstığı bu yıl üretimi çok fazla oldu. Onunla ilgili bir ilgi oran vereceğim size. 1473 sevkiyat oldu 2024’te. Bu sevkiyattan yalnızca 20’si geri döndü. Yani oranı yüzde 1,3. Kuru incirde 5 bin 654 sevkiyattan 81’i geri döndü, oranı yüzde 1,43. Kuru kayısı da fazla kükürt dioksit nedeniyle 21 bin ton eserden yalnızca 282 tonu geri döndü. Bunun oranı da yüzde 1,34.”

Gıda güvenliğinin sağlanması konusunda cezaların kâfi olup olmadığının sorulması üzerine Yumaklı, şunları kaydetti:

“Bu husus ikiye ayrıldı. ‘İnsan sıhhatini tehlikeye düşüren uygulamalar’ ve ‘Diğerleri’ diye. O eserin etiketinde vadedilen, taahhüt edilen içeriği size üretici vermek zorunda. Bunun öteki bir alternatifi yok. İkinci kısım, sıhhati tehlikeye düşürücü besinler kısmı. Bununla ilgili birçok başlık var. Burada da çok yüksek para cezaları uygulanıyor. 10,5 milyona kadar idari para cezaları var. Üstüne üstlük biz sıhhati tehlikeye düşürücü olanların tamamına ait savcılıklara cürüm duyurusunda bulunuyoruz. Üretim sürecinde devamlılığı sağlayacak bir tehdit görüyorsak biz o işletmenin faaliyetlerini askıya alıyoruz. O uygunsuzluğu, insanların sıhhatini tehlikeye düşürecek konuları ortadan kaldırana kadar da faaliyet göstermesine müsaade vermiyoruz.”  (AA)